Η Τελετουργία της Έγερσης των Νεκρών στη Γη της Μακεδονίας
Εδώ και 2.300 χρόνια, κάθε χρόνο με την ανατολή του ήλιου, μια αρχαία τελετουργία λαμβάνει χώρα στον ιστορικό χώρο της Μακεδονίας. Σύμφωνα με την παράδοση, ένας μουσικός αιγυπτιακής καταγωγής, Ιεροφάντης των αρχαίων μυστηρίων, περιφέρεται στους δρόμους της “Πόλης των Νεκρών” (Νέκους), παίζοντας ζουρνά, συνοδευόμενο από ένα νταούλι. Η μουσική του καλεί τους νεκρούς που συνόδευσαν τον Μέγα Αλέξανδρο στον τάφο του—δώδεκα άνδρες και τρεις γυναίκες—να αναστηθούν και να επιστρέψουν για μια ημέρα στον κόσμο των ζωντανών.
Στο άκουσμα της μουσικής, οι “Μπούλες” (μούμιες) αναδύονται από τους τάφους τους. Φορώντας νεκρικά προσωπεία και πολύχρωμους κεφαλόδεσμους σε σχήμα κόμπρας, εμφανίζονται ως λευκά, φτερωτά φαντάσματα. Σε μια τελετουργική κίνηση, τινάζονται δεξιά και αριστερά, αποτινάζοντας τη σκόνη του τάφου και δηλώνοντας την ανάστασή τους.
Η πομπή των αναστημένων, υπό την καθοδήγηση του μουσικού, ξεκινά το μεσημέρι. Ακολουθούν κυκλική πορεία με επτά στάσεις, συμβολίζοντας τους επτά ναούς του Κάτω Κόσμου και τις τρεις πύλες του καθενός. Η πορεία αυτή είναι απαραίτητη για να περάσουν από τον Κάτω στον Επάνω Κόσμο.
Με τη δύση του ήλιου, οι “Μπούλες” φτάνουν στο τελευταίο στάδιο της διαδρομής, στον Αναγεννησιακό Χώρο των Αλωνιών. Εκεί, σε έναν κυκλικό χώρο που συμβολίζει τη διάκριση μεταξύ ζωής και θανάτου, αποβάλλουν τα νεκρικά προσωπεία και κεφαλόδεσματά τους, αποκαλύπτοντας την ανθρώπινη μορφή τους. Τότε δηλώνουν την επιστροφή τους στον κόσμο των ζωντανών.
Για το επόμενο 24ωρο, τα αναστημένα πνεύματα περιφέρονται ελεύθερα στην πόλη. Τρώνε, χορεύουν και γιορτάζουν μαζί με τους θνητούς, μέχρι η δύση του ήλιου να τα επαναφέρει στον Κάτω Κόσμο. Η τελετουργία ολοκληρώνεται με την αναβίωση του μύθου ότι ο Μέγας Αλέξανδρος ζει και θα επιστρέψει, όπως ονειρεύονταν οι Μακεδόνες παγανιστές.
Αρχαία Μυστήρια και Αιγυπτιακή Σύνδεση
Η τελετή αντλεί στοιχεία από τα αρχαία αιγυπτιακά μυστήρια και τη Βίβλο των Νεκρών, τα οποία περιγράφουν λεπτομερώς τη διαδικασία ανάστασης και ανόδου των ψυχών στον Επάνω Κόσμο. Η παράδοση συνδέει τον Μέγα Αλέξανδρο με τα έθιμα ταφής των Φαραώ, υποστηρίζοντας ότι η ταφή του στη Μακεδονία ακολουθούσε τις αιγυπτιακές τελετουργίες.
Σύγχρονη Ερμηνεία και Ανάβιωση
Η τελετουργία ενσωματώθηκε στη γιορτή του καρναβαλιού στη Νάουσα τα τελευταία 98 χρόνια. Ωστόσο, η προέλευσή της χάνεται στους αιώνες, αποτελώντας ένα μοναδικό μείγμα αρχαίων θρησκευτικών πρακτικών και λαϊκών παραδόσεων. Σήμερα, η τελετή μελετάται για τη βαθύτερη κατανόηση της σχέσης μεταξύ αρχαίας Μακεδονίας και Αιγύπτου, ενώ παραμένει ζωντανή μαρτυρία μιας μακράς πολιτιστικής συνέχειας.